Złoty pierścień z Chrystusem i szklany amulet pielgrzyma – niezwykłe znaleziska z Kalmaru
12 marca 2024, 12:50W trakcie prowadzonych od 2 lat wykopalisk w centrum Kalmaru w Szwecji archeolodzy znaleźli niemal 30 000 przedmiotów, w tym złoty pierścień i szklany amulet. Naukowcy odsłonili setki budynków, ulice i latryny z lat ok. 1250–1650. Jest wśród nich około 50 średniowiecznych zabudowań, 10 ulic oraz część starych murów miejskich znajdujących się na terenie byłego centrum średniowiecznego Kalmaru, niedaleko renesansowego zamku Kalmar Slott.
Niespodziewane odkrycie w pracowni alchemicznej Tycho Brahe
25 lipca 2024, 09:07Tycho Brahe jest znany przede wszystkim ze swojego wkładu w rozwój astronomii. Był ostatnim wielkim astronomem sprzed czasów wynalezienia teleskopu. Zajmował się też, jak wielu naukowców w jego czasach, alchemią. Alchemicy trzymali swoje receptury w tajemnicy i Brahe nie był tutaj wyjątkiem. Dlatego też niewiele wiemy o tym, czym się zajmował. Naukowcy z Uniwersytetu Południowej Danii przeanalizowali właśnie pozostałości z jego laboratorium i dokonali niespodziewanego odkrycia.
W średniowiecznym kościele ołtarz zasłaniano muzułmańskim namiotem
4 lutego 2025, 11:06Fresk przed 700 lat dowodzi, że w chrześcijańskich kościołach używano muzułmańskich namiotów do zasłaniania ołtarzy, uważa doktor Federica Gigante z Uniwersytetu w Cambridge. Uczona na łamach The Burlington Magazine opisała odkrycie, na ślad którego wpadła przed laty. Fresk, który od setek lat jest tylko częściowo widoczny, pozwala też lepiej poznać chrześcijańską tradycję zasłaniania ołtarzy.
Średniowieczne manuskrypty to nie tylko domena mężczyzn. Wiemy, ile przepisały kobiety
24 marca 2025, 17:58Średniowieczne manuskrypty nieodmiennie kojarzą się z mrówczą pracą mnichów w skryptoriach. Wiemy jednak, że ich kopiowaniem zajmowali się nie tylko mnisi, ale i mniszki. Na przykład w 2019 roku opisywaliśmy badania, które dowiodły, że mniszki miały swój udział w tworzeniu luksusowych iluminowanych manuskryptów. Jak duży jednak był to udział? Zbadania tego zagadnienia podjęli się naukowcy z Wydziału Lingwistyki Uniwersytetu w Bergen, a wyniki swojej pracy opisali na łamach Humanities & Social Sciences Communications.
Polska fizyk pomogła uzyskać pierwszy kubit z antymaterii i zapowiada wielki przełom
28 lipca 2025, 10:27Polska fizyk, Barbara Latacz, jest główną autorką badań, w ramach których naukowcy skupieni w projekcie BASE w CERN zaprezentowali pierwszy w historii kubit z antymaterii. Na łamach pisma Nature Latacz i jej koledzy opisali, jak przez niemal minutę utrzymywali w pułapce antyproton oscylujący pomiędzy dwoma stanami kwantowymi. Badania te pozwolą na znaczne udoskonalenie metod badania różnic między materią i antymaterią.
Czy nasz układ odpornościowy chroni nas przed rakiem?
22 czerwca 2006, 14:52Pytanie, czy wolimy mieć niskie prawdopodobieństwo zachorowania na nowotwór, czy też elastycznie reagujący układ odpornościowy, jest hipotetyczne. Hipotetyczne, ponieważ ewolucja zadecydowała już z nas. Nasz gatunek może się poszczycić zdolnym do adaptacji układem immunologicznym, który potrafi się nauczyć, jak walczyć ze specyficznymi patogenami. Trzeba za to jednak zapłacić pewną cenę...
Pory dnia wpływają na prawdopodobieństwo udaru
17 sierpnia 2006, 10:31Ryzyko udaru rośnie dwa razy dziennie. Jest ono największe między 6 a 8 rano i wieczorem, a najmniejsze podczas snu. Eksperci uważają, że na okresy zagrożenia udarem wpływa zegar biologiczny.
Zespół chronicznego zmęczenia powiązany z urazem z dzieciństwa
7 listopada 2006, 12:56Według wyników dwóch nowych badań, zespół chronicznego zmęczenia (ang. chronic fatigue syndrome, CFS) może być powiązany z urazem z okresu dzieciństwa. Sugerują one, że opisywane zaburzenie ma w dużej mierze podłoże psychologiczne.
Intuicyjne decyzje są najlepsze
11 stycznia 2007, 10:36Decyzje podejmowane w mgnieniu oka mogą być trafniejsze niż te długo przemyśliwane. Wskazują na to badania nad procesami przetwarzania wyższego rzędu.
Naukowcy ożywią tura - Prima Aprilis
1 kwietnia 2007, 10:13Poniższa wiadomość to nasz żart primaaprilisowy.Wydział Nauk Biologicznych Polskiej Akademii Nauk rozpoczął jakiś czas temu prace nad rewitalizacją tura (Bos primigenius), przodka bydła domowego. Swoją pomoc zadeklarowali Szkoci z Roslin Institute w Edynburgu, którym udało się sklonować kilka gatunków zwierząt, między innymi owcę Dolly.
